เมล (Mail) เป็นส่วนสำคัญในการทำงานทั้งในภาคธุรกิจ ภาคเอกชน และในทุกภาคส่วนของโลกอินเตอร์เน็ต การใช้เมลให้ปลอดภัยจึงเป็นสิ่งสำคัญในบทความนี้จึงมาเล่าสู่กันฟังเรื่อง Spam mail (สแปมเมล) คือ อะไร รวมไปถึงประเภทภัยอันตรายที่มาในรูปแบบต่างๆ ที่มาพร้อมกับเมลและโลกอินเตอร์เน็ต เมื่ออ่านบทความนี้แล้วท่านจะได้ความรู้ในการป้องกันตัวเองจากสแปมเมลแน่นอนครับ
Spam mail (สแปมเมล) คืออะไร
โดยปกติทั่วไปเมล (Mail) ที่เราพบเจอกันในระบบอินเตอร์เน็ตนั้นจะมีหลายลักษณะคือ การส่งเมลแบบหนึ่งต่อหนึ่ง (One-to-one emails) เพื่อติดงานทั่วไป กับอีกแบบคือส่งการส่งเมลเป็นกลุ่มเพื่อการโฆษณาประชาสัมพันธ์อะไรสักอย่างเช่น โปรโมชั่นลดราคาช่วงปิดเทอมหน้าร้อน หรือต้องขายเก็บข้อมูลลูกค้าเพื่อทำยอดขายในตัวสินค้าและบริการต่างๆ แต่การส่งเมลครั้งละหนึ่งที่มีปริมาณเยอะ (Massive volume) ซึ่งอาจจะส่งจากตัวคนเองหรือส่งจากเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดเชื้อ (Infect) จนเกิดความรำคาญ การส่งเมลลักษณะนี้เราเรียกว่า สแปมเมล (Spam mail)
Spam mail (สแปมเมล) ทำงานอย่างไร
การตรวจสอบลักษณะของสแปมเมลนั้น เราสามารถตรวจสอบได้อย่างง่ายดาย กล่าวคือ เราจะตรวจสอบจากพฤติกรรมการส่งเมลจากต้นทาง (ผู้ส่ง) ซึ่งผู้ส่งอาจเป็นตัวคนหรือมาจากตัวเครื่องแม่ข่าย (Server) ซึ่งในภาษาทางเทคนิคเราเรียกว่า Botnets (กลุ่มของเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดเชื้อในที่นี้หมายถึงอาจติดไวรัส (Virus) หรือมัลแวร์ (Malware)) ทำให้ส่งเมลออกมาปริมาณเยอะมากจนทำให้ผู้รับเกิดความรำคาญ อีกทั้งยังผิดตัวบทกฏหมายอีกทางหนึ่งด้วย
เราจะป้องกัน Spam mail อย่างไร
การป้องกันการรับเมลจากผู้ส่งนั้นเป็นไปได้ยาก เช่นเดียวกับการป้องกันสแปมเมลก็ยากไม่ต่างกันเนื่องจากสแปมเมลเป็นการส่งเมลมากจากเครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อประชาสัมพันธ์โปรโมชั่นและจากเครื่องจากระบบอินเตอร์เน็ตที่ติดเชื้อ (Botnets) หากเจอเมลลักษณะนี้แนะนำให้ผู้อ่านปิดกั้น ย้ายไปถังขยะหรืออย่าคลิก จะปลอดภัยจากสแปมเมลมากที่สุด
Spam mail อันตรายมากน้อยแค่ไหน
ทั่วไปแล้วจากสแปมเมลมีทั้งที่อันตรายและไม่อันตราย สำหรับที่อันตรายอาจจะแค่สร้างความรำคาญกับให้ผู้รับเพียงอย่างเดียว แต่ส่วนใหญ่แล้วเมลที่มากับผู้ส่งที่ไม่ทราบผู้รับจะมาพร้อมกับอันตราย เช่น หลอกลวงให้เราคลิกลิงก์เพื่อรับข้อมูลข่าวสาร หรือหลอกลวงว่าเราได้รับรางวัลก้อนใหญ่
Spam mail มีกี่ทั้งหมดประเภท
ในบทความนี้เราจะแบ่งประเภทของสแปมเมลด้วยพฤติกรรมการเข้าถึงผู้ใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นการใช้เมลเพื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์ แจ้งเตือนไวรัส และในแบบอื่นๆ รวมทั้งหมด 5 แบบด้วยกัน สามารถแบ่งกลุ่มตามพฤติกรรมสแปมเมลได้ดังต่อไปนี้
1. Spam mail ในรูปแบบโฆษณาประชาสัมพันธ์ (Commercial advertisements)
เมลนี้สามารถพบได้บ่อยทั่วในโลกอินเตอร์เน็ตจะมาในลักษณะขอข้อมูลส่วนตัว เช่น ชื่อผู้ใช้งาน ความชอบส่วนตัวและอีเมลแอดเดรส (Mail address) เพื่อใช้ในการส่งข้อมูลข่าวสารเมื่อทางผู้ส่งได้ทำการส่งเมลมากจนเกินไปจนเกิดอาการรำคาญเหตุการณ์ลักษณะนี้จึงกลายเป็นสแปมเมลไปโดยปริยาย
2. Spam mail ในรูปแบบการแจ้งเตือนไวรัส (Antivirus warnings)
เมลลักษณะนี้พบได้ค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับสแปมเมลในรูปแบบโฆษณาประชาสัมพันธ์จะมาในรูปแบบหลอกลวงว่าเครื่องคุณติดไวรัส หรือมีสิ่งไม่พึงประสงค์ แล้วให้คลิกเพื่อสแกนไวรัสเมื่อผู้ใช้งานคลิกแล้วจะทำการติดตั้งโปรแกรมสแกนไวรัสหรือสแกนมัลแวร์ แต่จะแลกมาด้วยโฆษณาแฝงและสิ่งอันตรายมากมาย
3. Spam mail ในรูปแบบหลอกลวง (Email spoofing)
การหลอกลวงมาในหลายรูปแบบ ในเมลก็เช่นกันซึ่งในเมลลักษณะนี้จะมาหลอกลวงว่า คุณได้รับการติดต่อจากทางธนาคารหรือทางหน่วยของของรัฐ หรือหน่วยงานอื่นๆ ที่ได้รับความน่าเชื่อถือ เช่น คุณได้รับการติดต่อจากธนาคารให้มาทำธุรกรรมดังนี้ โปรดกรอกข้อมูลลงในแบบฟอร์มเพื่อรับสิทธิพิเศษก่อนใคร เป็นต้น เมื่อเรากรอกกข้อมูลดังกล่าวลงในแบบฟอร์มเรียบร้อยแล้ว ทางผู้หลอกลวงก็จะได้รับข้อมูลเพื่อนำไปขายหรือโจรกรรมข้อมูลต่อไป
4. Spam mail ในรูปแบบได้เงินรางวัล (Sweepstakes winners)
เมลลักษณะผู้เขียนได้รับมาสุดเลยในไม่กี่วันว่าคุณได้รับเงินรางวัลกว่า 250,000 ดอลล่าสหรัฐ การหลอกลวงลักษณะทำให้ผู้ไม่มีความรู้ในเรื่องคอมพิวเตอร์ตกเป็นเหยื่อมากมายหลายราย เพราะฉะนั้นการเปิดอ่านเมลอะไรผู้อ่านต้องระวัง และไม่ให้ข้อมูลส่วนบุคคลกับที่มาที่ไม่น่าเชื่อถือในอินเตอร์เน็ต
5. Spam mail ในรูปแบบหลอกให้โอนเงิน (Money scams)
แบบสุดท้ายในบทความนี้คือ การหลอกลวงในลักษณะให้เหยื่อโอนเงิน โดยส่งเงินมาทางเมลเราว่ามีความจำเป็นในการใช้เงินเพื่อรักษาอาการบาดเจ็บ หรืออาการป่วยที่ต้องใช้เงินเพื่อรักษาจำนวนมาก แถมยังสัญญาด้วยว่าการโอนเงินครั้งนี้จะมีการชดใช้คืนอย่างแน่นอน เมื่อเหยื่อตกหลุมพรางทำให้เสียเงินหลายแสนดังที่เป็นข่าวแก็งคนผิวสีหลอกให้โอนเงินให้พบเห็นได้ทั่วไป