สำหรับองค์กรธุรกิจ การบริหารด้านการตลาดนักการตลาดส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นไปที่ตลาดขนาดใหญ่ เพราะนั้นหมายถึงแบรนด์ธุรกิจสามารถเข้าถึงกลุ่มลูกค้าจำนวนมากได้ แต่ตลาดขนาดใหญ่การแข่งยันย่อมสูงตามไปด้วย หากเป็นธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็กจำเป็นที่จะต้องอาศัยประสบการณ์ ความรู้ ความชำนาญในการบริหารงานเพื่อให้สามารถรับมือกับสถานการณ์แข่งขันที่รุนแรงได้ จึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่นักการตลาดหันมาให้ความสำคัญกับ Niche market มากขึ้น
Niche market คืออะไร
Niche marketing คือ แนวทางทำการตลาดแบบเฉพาะกลุ่ม หมายถึงการตลาดแบบเฉพาะเจาะจง เช่น การขายสินค้าให้กับคนเฉพาะกลุ่ม หรือเฉพาะกลุ่มที่ชอบสิ่งนั้น ไม่ใช่การขายสินค้าให้กับคนทุกเพศ ทุกวัย หรือกลุ่มลูกค้าทั่วไป
Niche market แปลว่าอะไร
คำว่า Niche มาจากภาษาฝรั่งเศส แปลว่า รัง เป็นคำกำหนดกลุ่มลักษณะของตำแหน่งทางพันธุกรรม การใช้สภาวะแวดล้อมของแต่ละพันธุกรรม ซึ่งการใช้คำนี้เป็นการสอดคล้องกับการพัฒนาของการตลาดที่มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เปลี่ยนแปลงไปตามพฤติกรรม การใช้ชีวิต ความคิด และอื่น ๆ ตลาดแบบ Niche มุ่งเน้นการบริหารภายใต้เงื่อนไข 3 ประการคือ
- ต้องเป็นกลุ่มลูกค้าที่สามารถเข้าถึงได้
- ต้องขยายตัวเร็วพอ มีกำลังซื้อในปริมาณที่ธุรกิจจะอยู่รอดและเติบโตได้
- ส่วนแบ่งตลาดนี้ต้องไม่ถูกครอบครองไปแล้วโดยผู้ขายรายใดรายหนึ่ง
รูปแบบและลักษณะของ Niche Market
Niche market เป็นตลาดเฉพาะกลุ่ม จึงมีลักษณะเป็นธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก ตลาดรูปแบบนี้เกิดขึ้นได้จากความต้องการที่มีศักยภาพของผู้บริโภคที่ยังไม่ได้รับการตอบสนอง หรือมีความต้องการเกิดขึ้นมาใหม่อันเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงในสังคม ลักษณะของ Niche Market ได้แก่
- ตลาดมีกลุ่มผู้บริโภคจำนวนไม่มากนัก โดยสินค้าที่มีอยู่ทั่วไปในท้องตลาดไม่สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้ากลุ่มนี้ได้ โดยตลาดเฉพาะกลุ่ม จะพยายามแสวงหาสินค้าและบริการที่สามารถนำไปใช้ได้ตรงความต้องการ เช่น น้ำหอมสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการออกกำลังกาย เสื้อผ้าแฟชั่นของคนอ้วน เป็นต้น
- เป็นกลุ่มตลาดที่ผู้บริโภคมีเงินหรือมีกำลังในการซื้อ ลักษณะกลุ่มนี้มีความเต็มใจที่จะซื้อสินค้าและบริการที่สามารถตอบสนองความต้องการของตนได้ แม้จะต้องจ่ายในราคาที่สูงกว่าปกติ จุดเด่นของตลาดเฉพาะกลุ่มประเภทนี้ ลูกค้าจะมีเงินและกำลังในการซื้ออยู่ในระดับปานกลางถึงระดับสูง
- เป็นกลุ่มที่ผู้ประกอบการหรือเจ้าของแบรนด์มักมองข้าม เนื่องจากเป็นกลุ่มตลาดที่มีขนาดเล็กสำหรับนักการตลาดหรือนักลงทนอาจมองว่าไม่คุ้มกับการลงทุน เมื่อเทียบกับผลตอบแทนที่ได้รับกลับมา แต่ในทางตรงกันข้ามตลาดเฉพาะกลุ่มนี้ยิ่งใหญ่เพียงพอที่จะทำกำไรได้มากสำหรับธุรกิจ SME ซึ่งเป็นธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก
- แนวโน้มของกลุ่มนี้มีโอกาสเพิ่มจำนวนมากขึ้นในตลาดอนาคต ตามความต้องการที่เพิ่มมากขึ้น
- สินค้าต้องโดดเด่นเหมาะกับกลุ่มนี้โดยเฉพาะ หมายถึงสินค้าและบริการมีลักษณะพิเศษแตกต่างจากสินค้าที่มีอยู่ทั่วไปตามท้องตลาด
- การสื่อสารทางการตลาดมีลักษณะการใช้สื่อวงแคบ ใช้งบประมาณค่อนข้างต่ำแต่ได้รับผลตอบกลับที่สูง เนื่องจากกลุ่มลูกค้า NICHE มีขนาดเล็กอยู่ในวงจำกัด เพราะฉะนั้นการเลือกรับสื่อจึงเฉพาะเจาะจงกับสื่อบางประเภทเท่านั้น
Niche market ตัวอย่าง
กลยุทธ์ด้านการตลาดสำหรับการบริหาร Niche Market หรือตลาดเฉพาะกลุ่ม และตัวอย่าง Niche market มีดังนี้
- การส่งเสริมด้านการตลาดมุ่งไปที่ตลาดกลุ่มเล็ก หรือตลาดเฉพาะกลุ่ม ตัวอย่างเช่น ร้านขายสินค้าสำหรับแม่และเด็ก ร้านขายสินค้าสำหรับคนอ้วนและตัวใหญ่เท่านั้น ร้านหญิงล้วน ร้านชายล้วน หรือร้านขายสินค้าสำหรับคนตัวเล็กหรือเพศที่ 3 เท่านั้น
- กลยุทธ์การบริหาร มุ่งไปที่กลุ่มลูกค้าพิเศษ ตัวอย่างเช่น ร้นขายสินค้าสำหรับคนพิการร้านขายสินค้าให้นักเรียน หรือร้านจำหน่ายเครื่องแบบข้าราชการ
- กลยุทธ์ด้านการตลาด มุ่งเฉพาะผลิตภัณฑ์ เป็นการขายสินค้าประเภทเดียว ไม่ขายอย่างอื่นเลย ตัวอย่างเช่น ร้านขายผ้าลูกไม้ล้วน ๆ ร้านขายรองเท้า ร้านขายต้นไม้มงคล ร้านขายของประดับตกแต่งตามหลักฮวงจุ้ย เป็นต้น
- กลยุทธ์ด้านการตลาด มุ่งที่การขายสินค้าราคาเดียว เป็นร้านที่ขายสินค้าในราคาใดราคาหนึ่งเพียงราคาเดียว ตัวอย่างเช่น ร้านทุกอย่าง 20 หรือร้านบุฟเฟ่ที่กำหนดราคาเดียวต่อคน เช่น 99 บาท 129 บาท หรือ 299 บาท
- การส่งเสริมด้านการลงทุนมุ่งที่เฉพาะขั้นตอนการผลิต เป็นการทำเพียงบางขั้นตอนของการผลิตเท่านั้นแล้วสร้างความเป็นผู้เชี่ยวชาญเช่น ไม่ทำรองเท้าทั้งคู่แต่ทำเพียงส้นรองเท้า กลยุทธ์การตลาดรูปแบบนี้เรียกว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะขั้นตอน
- การส่งเสริมการขาย มุ่งที่ลูกค้าเฉพาะราย เป็นการทำสินค้าให้เฉพาะบางรายเท่านั้น เช่น อาจรับทำงานให้กับหน่วยราชการหรือรัฐวิสาหกิจเท่านั้น ไม่ได้ทำให้กับคนทั่วไป ซึ่งการทำแบบนี้มักเกิดขึ้นกับโรงงานอุตสาหกรรม
สรุปการทำตลาดแบบ Niche market หรือการตลาดแบบเฉพาะกลุ่ม ปัจจัยสู่ความสำเร็จของการบริหารงาน สินค้าและบริการจะต้องมีความโดดเด่น และมีความแตกต่างที่เห็นได้ชัด จึงจะทำให้ลูกค้ากลุ่มเป้าหมายที่มีความต้องการแตกต่างจากกลุ่มลูกค้าทั่วไปได้รับการตอบสนองและหันมาสนใจสินค้าและบริการ ซึ่งการขายสินค้าให้กับคนเฉพาะกลุ่มคือแนวทางทำการตลาดแบบเฉพาะกลุ่ม หรือการตลาดแบบเฉพาะเจาะจง
ดังนั้นการทำการตลาดแบบ Niche Market จึงเป็นการทำการบริหารด้านการตลาด เพื่อค้นหาความต้องการของลูกค้า ที่มีจำนวนน้อยแต่มีอำนาจและกำลังในการซื้อเพียงพอที่จะสามารถทำกำไรให้กับองค์กรธุรกิจได้