การลงทุนในธุรกิจทุกประเภท ความพร้อมด้านการตลาดถือเป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจประสบความสำเร็จมียอดขายหรือมียอดผู้มารับบริการทะลุเป้าตามแผนที่วางไว้ได้ และความพร้อมด้านการตลาดยังขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ไม่เฉพาะในเรื่องของสินค้าหรือผลิตภัณฑ์และการบริการเท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับเทคนิควิธีและเครื่องในการวิเคราะห์ด้านการตลาด ซึ่งเครื่องมือที่ผู้บริหารส่วนใหญ่นิยมใช้ได้แก่การวิเคราะห์ตลาดด้วยหลัก 4P
4P คืออะไร
4P หรือ Marketing Mix คือหลักการตลาดหรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ส่วนผสมทางการตลาด” เป็นหนึ่งในทฤษฎีสำหรับวางแผนการตลาดที่ผู้บริหารหรือผู้ประกอบการนำมาใช้เป็นเครื่องมือหรือกลยุทธ์วิเคราะห์ลูกค้า ทำให้ธุรกิจสามารถเข้าถึงความต้องการของกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย และบรรลุวัตถุประสงค์ทางการตลาดเพื่อสร้างยอดขายให้ได้มากที่สุด
4P มีอะไรบ้าง
หลัก 4P (Marketing Mix) หรือ ส่วนผสมทางการตลาด ประกอบด้วยการวิเคราะห์หลักการทั้ง 4 ส่วน ได้แก่ Product (ผลิตภัณฑ์) Price (ราคา) Place (ช่องทางจัดจำหน่าย) และ Promotion (การส่งเสริมการขาย) เข้าด้วยกันอย่างเหมาะสมและเกิดความลงตัวมากที่สุด ดังนี้
Product สินค้าหรือผลิตภัณฑ์
การเริ่มทำธุรกิจ นักลงทุนหรือผู้ประกอบการจะต้องมีสินค้า ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งผลิตภัณฑ์หรือธุรกิจบริการเป็นองค์ประกอบหลัก โดยสินค้าที่ผลิตออกมาต้องมีคุณภาพสามารถใช้งานตามมารฐาน การวิเคราะห์ ก็เพื่อให้ทราบว่ากลุ่มลูกค้าที่จะเข้ามาใช้ผลิตภัณฑ์หรือบริการเป็นคนกลุ่มใด มีความชื่นชอบและสนใจผลิตภัณฑ์ชนิดไหนหรือรูปแบบใด รวมทั้งทำให้ทราบวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดว่ามีข้อดีข้อเสียเฉพาะตัวอย่างไร เพื่อทำการตลาดโดยเลือกและสื่อสาร ‘จุดขาย’ ของสินค้าให้เหมาะสมกับกลุ่มลูกค้า
Price ราคา
การกำหนดราคาสินค้า ถือเป็นกลยุทธ์ที่สามารถเพิ่มยอดขายและกำไรให้กับสินค้าได้มากที่สุด การตั้งราคาให้เหมาะสมกับสินค้าและกลุ่มผู้บริโภค จึงต้องมีการวิเคราะห์ลูกค้าแต่ละกลุ่ม โดยต้องทราบว่าลูกค้ากลุ่มเป้าหมายมีความสามารถและพฤติกรรมในการใช้เงินแตกต่างกันหรือไม่อย่างไร เพื่อนำมาเป็นส่วนประกอบในการกำหนดหรือตั้งราคาสินค้า และการกำหนดราคาสินค้ายังต้องพิจารณาจาก 2 ปัจจัยต่อไปนี้เป็นส่วนประกอบด้วย
- ตั้งราคาให้เหมาะสมกับต้นทุนการผลิต เพราะหากตั้งราคาสินค้าถูกเกินไป แม้จะสามารถสร้างยอดขายได้ดี แต่กลับไม่สามารถสร้างผลกำไรที่ดีให้กับการลงทุน
- ตั้งราคาให้เหมาะสมกับกลุ่มลูกค้า โดยการกำหนดราคาสินค้าหรือบริการในอัตราที่ลูกค้าเต็มใจจ่าย ซึ่งต้องวิเคราะห์ข้อมูลอีกด้วยว่ากลุ่มผู้บริโภคหลักเป็นคนกลุ่มชื่นชอบของถูกหรือกลุ่มนิยมสินค้าแบรนด์นิยม เพราะการตั้งราคาถูกกว่าคู่แข่งในตลาดมาเกินไป อาจะทำให้ลูกค้าไม่ชื่อในคุณภาพสินค้าของแบรนด์ และเทใจไปซื้อแบรนด์อื่นได้เช่นกัน
Place ช่องทางจัดจำหน่าย
ช่องทางจัดจำหน่าย เช่น สถานที่ ทำเล หรือช่องทางในการจัดจำหน่ายสินค้าและบริการให้แก่ลูกค้า หลักๆ เลยก็คือต้องมีความถูกต้อง ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว หรือสินค้าจะวางขายที่ไหน วิธีใด เช่น วางขายผ่านหน้าร้านเพื่อให้ลูกค้าเขามาเลือกและสัมผัสสินค้าจริงได้ก่อนตัดสินใจซื้อ ฝากขายผ่านหน้าร้านตัวแทนเพื่อกระจายช่องทางขายสินค้าให้กว้างขึ้น โดยการวิเคราะห์ด้านการตลาดในข้อนี้ต้องพิจารณาตามลักษณะสินค้าหรือบริการ ซึ่งต้องคำนึงถึงวิธีการขายที่จะสามารถทำให้เกิดผลกำไรได้สูงสุด และต้องกระจายสินค้าไปสู่กลุ่มลูกค้าให้ตรงกับกลุ่มลูกค้าเป้าหมายให้ได้มากที่สุด
Promotion การส่งเสริมการขาย
การส่งเสริมการขาย เป็นการจัดกิจกรรมทางการตลาดที่ช่วยส่งเสริมการขาย การโฆษณาในสื่อต่าง ๆ เช่น การทำใบปลิว ทำโฆษณาสินค้า การประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางต่าง ๆ ให้สินค้าหรือบริการของเราเป็นที่รู้จักและได้รับความสนใจ เพื่อจูงใจให้ลูกค้าเกิดความสนใจและอยากเข้ามาเลือกชมสินค้าหรือบริการของเรามากที่สุด
4P ตัวอย่าง
4P คือ คือส่วนผสมทางการตลาดที่นำมาวิเคราะห์เพื่อประกอบการวางแผนและตัดสินใจในการดำเนินกิจกรรมทางการตลาด ถือเป็นเครื่องมือวางแผนการตลาดอย่างง่ายที่ผู้บริหารหรือผู้ประกอบการใช้เป็นกลยุทธ์ในการสร้างยอดขายให้ทะลุเป้าหรือเป็นไปตามแผนที่วางไว้ โดยมีตัวอย่างที่น่าสนใจ ดังนี้
ตัวอย่างการวิเคราะห์ Product (สินค้าหรือผลิตภัณฑ์)
- คุณภาพของสินค้าและบริการ (ด้านความเหมาะสมในการใช้งาน ความคงทน ประโยชน์ในการใช้งาน และความสวยงาม)
- ความหลากหลายของสินค้า เช่น มีสินค้าให้เลือกกี่แบบ
- Packaging และ labeling แพคเก็จ หีบห่อ ป้ายของสินค้าสวยงาม ดูหรูหรา หรือ เรียบง่าย
- จุดเด่นหรือความแตกต่างของสินค้าและบริการ
- บริการเสริม บริการหลังการขาย หรือ ระดับการบริการเหนือกว่า
ตัวอย่างการวิเคราะห์ Price (ราคา)
- ต้นทุนการจัดจำหน่ายสินค้าและบริการ
- ความรุนแรงของการแข่งขันในตลาด
- ราคาของวัตถุดิบ ต้นทุนการผลิต
- การลดราคาจะทำให้ส่วนแบ่งทางการตลาดเพิ่มหรือไม่
- ราคาของสินค้าและบริการของเราเทียบกับคู่แข่งแล้วเป็นอย่างไร
ตัวอย่างการวิเคราะห์ Place (ช่องทางจัดจำหน่าย)
- รูปแบบการจัดจำหน่ายช่องทางใดบาง เช่น ขายตรง ค้าส่ง หรือค้าปลีก ผ่านตัวแทน หรือ E-commerce
- การขนส่ง โกดังหรือ โลจิสติกส์
- ช่องทางการจัดจำหน่าย เช่น ออฟไลน์ หรือ ออนไลน์
- มีสาขาเดียว หรือหลายสาขา
- ขยายสาขาในรูปแบบ แฟรนไชส์
ตัวอย่างการวิเคราะห์ Promotion การส่งเสริมการขาย
- มีกลยุทธ์ในการใช้โซเชียลมีเดียในการโปรโมทสินค้าย่างไร
- มีส่วนลด แลก แจก แถม ตามเงื่อนไขต่าง ๆ
- การจัดแสดงสินค้าและบริการ
- การโฆษณาในสื่อประชาสัมพันธ์ การทำ PR
- กลยุทธ์ของคู่แข่งคุณในการโปรโมทสินค้าเป็นอย่างไร
สรุป
4P เป็นการวางกลยุทธ์ทางการตลาดที่ผู้ประกอบการ สามารถสร้างธุรกิจให้เติบโตอย่างมีประสิทธิภาพได้ โดยนำหลัการทั้ง 4 ส่วน ได้แก่ Product (ผลิตภัณฑ์) Price (ราคา) Place (ช่องทางจัดจำหน่าย) Promotion (การส่งเสริมการขาย) เป็นปัจจัยในการวิเคราะห์เพื่อเสริมประสิทธิภาพให้ธุรกิจเติบโตอย่างมีแบบแผนและสามารถสร้างยอดขายให้ทะลุเป้าหมายที่วางไว้ได้